Arbeidsvoorwaardengesprek – Het Ultieme Stappenplan

Het arbeidsvoorwaardengesprek: hoe haal je het beste uit dit cruciale moment?

Na een lange sollicitatieprocedure, beginnend met het versturen van je cv en motivatiebrief, sta je nu aan de vooravond van een belangrijk gesprek: het arbeidsvoorwaardengesprek. Maar wat houdt dit gesprek precies in? En hoe zorg je ervoor dat je eruit haalt wat je wilt?

Wat is een arbeidsvoorwaardengesprek en waarom is het zo belangrijk?

Het arbeidsvoorwaardengesprek is het moment waarop de voorwaarden van jouw toekomstige baan worden besproken, zoals salaris, werktijden, vakantiedagen en andere secundaire arbeidsvoorwaarden. Dit gesprek kan een grote invloed hebben op je professionele en persoonlijke leven, dus het is van cruciaal belang om hier goed op voorbereid te zijn.

Het belang van een kleine verhoging op de lange termijn

Veel mensen onderschatten de impact van een relatief kleine salarisverhoging. Wat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat elke maand dat extra bedrag op je rekening wordt bijgeschreven. Bovendien vormt deze verhoging de basis voor eventuele toekomstige salarisverhogingen.

Stel je eens voor wat een verhoging van 500 euro per maand op de lange termijn kan betekenen:

Een snelle berekening:

• 500 euro per maand betekent 6.000 euro per jaar.
• Als je nog 30 jaar werkt en je salaris jaarlijks met gemiddeld 3% stijgt, levert die extra 500 euro op lange termijn ongeveer 285.000 euro aan extra inkomsten op.

Dit bedrag is exclusief eventuele extra’s zoals een 13e maand en vakantiegeld. Als je deze meerekent, kan het totaalbedrag oplopen tot wel 300.000 euro! Bovendien wordt bij toekomstige sollicitaties vaak rekening gehouden met je huidige salaris, waardoor je deze verhoging ook in je volgende baan meeneemt. Sterker nog, je hebt dan een grotere kans op een nog hogere salarisverhoging, mits je over je salaris onderhandelt.

Het is duidelijk dat een arbeidsvoorwaardengesprek op de lange termijn om veel geld gaat. Dit is dus niet zomaar een gesprek; het is een gesprek waarbij het belangrijk is om het maximale eruit te halen.

Wat als je ontdekt dat collega’s meer verdienen?

Een scenario dat helaas vaak voorkomt, is dat je er later achter komt dat je collega’s voor hetzelfde werk veel meer verdienen. Dit kan veel frustratie en spanningen veroorzaken, zowel op het werk als in je privéleven. Voorkomen is beter dan genezen. Het is namelijk veel gemakkelijker om tijdens een sollicitatie over je salaris te onderhandelen dan wanneer je al ergens werkt.

Onderhandelen over je salaris tijdens het sollicitatieproces is eenvoudiger dan later

Een arbeidsvoorwaardengesprek kan ingewikkeld lijken, maar het is nog veel moeilijker om je arbeidsvoorwaarden aan te passen nadat je al in dienst bent. In veel organisaties zijn salarisverhogingen gestandaardiseerd en gebaseerd op je functioneren. Afwijken van deze standaard regels kan erg ingewikkeld zijn, zelfs als je minder verdient dan je collega’s voor hetzelfde werk. Daarom is het van groot belang om tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek te zorgen dat je krijgt wat je waard bent.

Laat geen kansen schieten: je voert niet zoveel salarisonderhandelingen

Het arbeidsvoorwaardengesprek is een belangrijk moment omdat je niet vaak de kans krijgt om je arbeidsvoorwaarden aan te passen. Het aantal arbeidsvoorwaardengesprekken dat je in je leven voert, is beperkt, dus zorg ervoor dat je elke kans benut om het maximale eruit te halen. Dit betekent niet dat je er met gestrekt been in moet gaan, maar dat je goed voorbereid moet zijn en de omstandigheden in jouw voordeel moet laten werken. Dit gesprek is een kans om ervoor te zorgen dat je vanaf het begin eerlijk wordt beloond.

Wat kun je verwachten tijdens een gesprek over arbeidsvoorwaarden?

Tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek bespreek je zowel de primaire voorwaarden, zoals je werktijden, vakantiedagen en salaris, als de secundaire voorwaarden, zoals opleidingsmogelijkheden of reiskosten. Hoe het gesprek verloopt, hangt af van de eerdere communicatie.

A) Voorstel reeds ontvangen: In dit geval zal je (toekomstige) werkgever benieuwd zijn naar je mening over het voorstel. De manier waarop je reageert, zal bepalend zijn voor het verdere verloop van de onderhandeling.

B) Arbeidsvoorwaarden tijdens het gesprek ontvangen: Hier ontvang je tijdens het gesprek een voorstel. Dit kan een reactie zijn op jouw eerdere voorstel of een eerste bod. Ook hier is je reactie cruciaal voor de verdere onderhandeling.

C) Zelf reageren op eerder ontvangen voorstel: Als je al een voorstel hebt ontvangen en je gaat tijdens het gesprek je tegenvoorstel doen, is het belangrijk om dit op een doordachte manier te doen. Dit moment is bepalend voor hoe de onderhandelingen verder verlopen.

De manier waarop je iets brengt of op iets reageert, is van cruciaal belang voor de onderhandeling. Het is belangrijk om niet alleen op de inhoud te focussen, maar ook op hoe je het brengt: denk aan je toon, snelheid van spreken en lichaamstaal. Voordat je dit alles doet, is het essentieel om duidelijk te hebben wat je wilt en wat realistisch is. Op basis hiervan kun je een effectief plan maken om het meeste uit je arbeidsvoorwaardengesprek te halen.

Hoe bereid je je voor op een arbeidsvoorwaardengesprek?

Een arbeidsvoorwaardengesprek draait om meer dan alleen het salaris; het gaat om het totale pakket van primaire arbeidsvoorwaarden, secundaire voordelen en andere overeenkomsten. Een grondige voorbereiding is essentieel om het maximale uit dit gesprek te halen. Onthoud: 90% van het succes in onderhandelingen komt voort uit goede voorbereiding, terwijl slechts 10% afhangt van de onderhandeling zelf.

1. Zorg voor de juiste mindset

De juiste mindset is cruciaal voor een succesvolle onderhandeling. Net zoals in de sport het verschil tussen winnen en verliezen vaak in de mentaliteit zit, geldt dit ook voor onderhandelingen. Je moet bereid zijn om door te zetten op cruciale momenten en de tijd nemen om het gesprek goed voor te bereiden. Dit betekent dat je met vertrouwen en vastberadenheid het gesprek ingaat, wetende dat je goed bent voorbereid en klaar bent om te vechten voor wat je waard bent.

2. Onderzoek wat je waard bent

Voorafgaand aan het gesprek is het belangrijk om te weten wat je marktwaarde is. Dit inzicht helpt je om realistische verwachtingen te hebben en voorkomt dat je te snel akkoord gaat met een aanbod dat niet voldoet aan jouw waarde. Er zijn verschillende manieren om je waarde te bepalen:

• Online salarisvergelijkers: Websites zoals Glassdoor en Loonwijzer kunnen je een indicatie geven van het gemiddelde salaris voor vergelijkbare functies.
• Netwerkcontacten: Praat met mensen in je netwerk die vergelijkbare functies hebben of hebben gehad om te begrijpen wat zij verdienen.

Door goed te weten wat je waard bent, kun je kritisch naar het aanbod van je (potentiële) werkgever kijken en eventueel een tegenvoorstel voorbereiden dat beter aansluit bij je verwachtingen.

3. Onderzoek welke voorwaarden er worden geboden

Nu je een goed beeld hebt van je waarde, is het tijd om te onderzoeken welke arbeidsvoorwaarden je potentiële werkgever biedt. Dit geeft je de context die je nodig hebt om te beoordelen of het aanbod redelijk is.

• Cao-check: Controleer of het bedrijf een cao hanteert. Dit kan je een duidelijk beeld geven van de standaard arbeidsvoorwaarden die voor jouw functie gelden, zoals vakantiedagen, salaris en andere voordelen. Hoewel cao’s vaak vaste afspraken bevatten, is er soms nog ruimte voor onderhandeling.
• Geen cao? Als er geen cao is, zul je moeten vertrouwen op je eigen onderzoek en de gesprekken die je hebt met je potentiële werkgever om inzicht te krijgen in wat gebruikelijk is binnen het bedrijf.

Denk bij het inventariseren van de verschillende arbeidsvoorwaarden aan zowel primaire als secundaire voorwaarden.

Primaire arbeidsvoorwaarden:

• Salaris
• Arbeidsduur
• Werktijden

Secundaire arbeidsvoorwaarden:

• Bonusregeling
• Collectieve ziektekostenverzekering
• Flexibele werktijden
• Opleidingsbudget
• Reiskostenvergoeding
• Leaseauto
• Telefoonkostenvergoeding
• Winstdeling

Het is belangrijk om een volledig overzicht te krijgen van alle mogelijke voorwaarden die je worden geboden. Op basis hiervan kun je jouw optimale pakket samenstellen en gerichter onderhandelen tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek. Dit helpt je om niet alleen een passend salaris, maar ook een aantrekkelijk totaalpakket te verkrijgen dat aansluit bij jouw behoeften en verwachtingen.

4. Bepaal welke voorwaarden voor jou belangrijk zijn

Voorafgaand aan het arbeidsvoorwaardengesprek is het cruciaal om te bepalen wat je precies wilt. Stel een lijst op met jouw wensen en maak onderscheid tussen wat je minimaal wilt hebben, wat leuk zou zijn om te krijgen, en wat fantastisch zou zijn. Door dit vooraf te bepalen, dwing je jezelf om rustig en weloverwogen keuzes te maken. Dit voorkomt dat je tijdens het gesprek overhaaste beslissingen moet nemen.

Het is belangrijk om verder te kijken dan alleen het salaris. Secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals opleidingsmogelijkheden, zijn ook van groot belang. Houd er rekening mee dat het later verhogen van je salaris vaak moeilijker is dan het aanpassen van secundaire voorwaarden.

Denk ook na over de duur van het contract en of je een proeftijd wilt. Dit zijn essentiële punten die je van tevoren moet overwegen om goed voorbereid aan het gesprek te beginnen.

5. Stel een onderhandelingsplan op

Nu je duidelijk hebt wat je wilt, is het tijd om deze informatie te integreren in een onderhandelingsplan. Dit plan helpt je om gestructureerd en strategisch te werk te gaan tijdens de onderhandelingen.

• A) Dealstory: Dit is het verhaal achter jouw gewenste arbeidsvoorwaarden. Het is belangrijk dat je dit verhaal kunt dromen, zodat je potentiële werkgever begrijpt waarom je bepaalde voorwaarden wilt. Het doel is om begrip te kweken, zelfs als je niet direct krijgt wat je vraagt.
• B) Jouw wensen: Op basis van je vooronderzoek stel je drie verschillende arbeidsvoorwaardenpakketten samen. Afhankelijk van de gekozen strategie zet je deze pakketten in tijdens de onderhandelingen.
• C) Stappenplan: Stel een gedetailleerd stappenplan op waarin je vastlegt welke contactmomenten (touchpoints) je met je werkgever zult hebben, hoe je deze momenten invult (bijv. via e-mail, telefoon, of een live gesprek), en wat je tijdens deze momenten gaat communiceren. Dit plan zorgt ervoor dat je niets aan het toeval overlaat en optimaal voorbereid bent.

6. Oefen het arbeidsvoorwaardengesprek

Het oefenen van het arbeidsvoorwaardengesprek is een belangrijke stap die vaak wordt overgeslagen. Door het gesprek te oefenen, raak je vertrouwd met je argumenten en kom je zelfverzekerder over. Dit maakt een sterke indruk op je gesprekspartner en zorgt ervoor dat je beter in staat bent om je wensen te realiseren.

Naast het oefenen van het eigenlijke gesprek, is het ook belangrijk om de tussenliggende touchpoints te oefenen. Afhankelijk van je strategie kan dit betekenen dat je meerdere gesprekken voorbereidt of dat je bijvoorbeeld een extra e-mail opstelt.

7. Voer je onderhandelingsplan uit!

De laatste stap is de uitvoering van je onderhandelingsplan. Dit omvat het arbeidsvoorwaardengesprek zelf, maar ook alle voorafgaande en opvolgende contactmomenten. Door je plan zorgvuldig uit te voeren, vergroot je de kans op een succesvolle uitkomst.

Heel veel succes met je voorbereiding! Mocht je vragen hebben, aarzel dan niet om contact op te nemen. Zorg ervoor dat je geen kans onbenut laat om te onderhandelen over jouw arbeidsvoorwaarden.

Tips voor het arbeidsvoorwaardengesprek: wat moet je nu vooral wel en wat vooral niet doen?

Als starter zijn er enkele belangrijke do’s en don’ts die je in gedachten moet houden tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek:

Do’s:

• Bereid je grondig voor. Bepaal van tevoren wat je wilt bereiken en zorg dat je onderhandelingsplan klaar ligt.
• Oefen je antwoorden op mogelijke vragen.
• Draag gepaste kleding die jouw professionele houding onderstreept.
• Zorg dat je uitgerust en op tijd bent, zodat je scherp bent tijdens het gesprek.
• Gedraag je professioneel en pas je communicatie aan op die van je gesprekspartner.

Don’ts:

• Laat je niet ontmoedigen door een eerste afwijzing. Het is normaal dat een verzoek tot salarisverhoging niet direct wordt geaccepteerd.
• Ga niet direct akkoord met het eerste voorstel. Vraag gerust om bedenktijd.
• Wees niet bang voor het onderhandelingsproces. Het is jouw recht om over salaris en voorwaarden te onderhandelen.
• Wijs een voorstel niet te snel af. Geef aan dat je het voorstel onvoldoende vindt, zonder het direct af te wijzen.
• Focus niet alleen op het salaris. Denk ook aan andere secundaire arbeidsvoorwaarden zoals reiskostenvergoeding, bonusregelingen, vakantiedagen en winstdeling.

Met deze tips en stappen ben je goed voorbereid om het beste uit je arbeidsvoorwaardengesprek te halen. Succes!